Voor de pleziervaarder bestaan er momenteel eigenlijk maar twee verplichte vaardiploma's. Het vaarbewijs voor snellere en grotere schepen en het bedieningscertificaat voor maritieme zendapparatuur als de marifoon. Daarnaast bestaat er nog een keur aan opleidingen en certificaten voor verschillende typen watersport. Sommige daarvan staan onder toezicht van het CWO, maar de meeste opleidingen en trainingen staan feitelijk op zichzelf.
Nu er discussie loopt of de examinering voor het klein vaarbewijs over moet gaan van Vamex naar het CBR, is het wellicht goed om eens een parallel te trekken met de opleidingen en diploma's voor het wegverkeer. Tot voor kort was de geldigheid van het klein vaarbewijs net als die van het rijbewijs tot uw 70e verjaardag. Voor het rijbewijs werd dat opgetrokken naar 75 voor het klein vaarbewijs werd deze grens losgelaten en uw klein vaarbewijs is nu uw levenslang geldig mits u gezond genoeg blijft om als schipper met uw schip te varen.
Daarmee houdt elke verdere parallel met het rijbewijs wel op. Voor nagenoeg elk gemotoriseerd voertuig bestaat een specifiek rijbewijs. Daardoor bestaat ook voor elk soort rijbewijs een specifieke opleiding.
Elke dag en van jongs af aan nemen wij deel aan het verkeer. De opleiding om veilig aan het verkeer deel te nemen begint eigenlijk al vanaf het moment dat we kunnen lopen. Op de basisschool krijgen de kinderen verkeersles dat in groep 7 (9-10 jaar) wordt afgesloten met een verkeersdiploma. Gericht op veilig op straat lopen en fietsen. Daarna moeten we even wachten maar vanaf 15,5 jaar mogen we al theorie-examen doen voor het bromfietsrijbewijs. En vanaf 16 jaar mogen we op een brommer, mits we een bromfietsrijbewijs hebben en dus voor het praktijkexamen zijn geslaagd.
Interessant zijn echter vooral de veranderingen die voor het autorijbewijs aan de "onderkant" zijn doorgevoerd. Tegenwoordig mag je al vanaf je 16e theorie-examen doen. Vanaf 16,5 jaar mag je beginnen met rijles en vanaf je 17e verjaardag mag je al praktijkexamen doen. Als je daarvoor slaagt, dan mag je ook al autorijden, mits er een zogenaamde coach naast je zit. Vrijwel iedereen die al vijf jaar een rijbewijs het en ouder is dan 27 mag jouw coach zijn, vaak zullen dat echter één of beide ouders zijn. Vanaf je 18e verjaardag mag je helemaal zelfstandig rijden. Formeel gesproken is deze nieuwe regeling een experiment, maar iedereen kan er aan meedoen.
Het examen voor het Klein Vaarbewijs is een theorie examen en mag al voor de 18e verjaardag afgelegd worden, maar het klein vaarbewijs krijg je pas als je 18 bent. Er is één uitzondering. Als je wedstrijden wil varen in snelle motorboten dan mag dat al op jongere leeftijd en ook trainen mag, mits dat in georganiseerd verband van een club gebeurt.
De watersport vergrijst en omdat er aan de "onderkant" te weinig instroom is van jongeren krimpt het aantal watersporters. Als we die trend willen keren dan moet er meer gebeuren dan alleen een gezamenlijke promotiecampagne met een mooie video (zie mijn eerdere bericht). De vergrijzing en krimp van de watersport is inmiddels structureel en dat vraagt om structurele maatregels én creatieve oplossingen. De verlaging van de leeftijd om een klein vaarbewijs te halen is naar mijn mening zo'n structurele maatregel. Zeker als we dit combineren met een andere opzet van de vaarbewijzen. Waarom moet je immers leren over een rechtsdraaiende schroef als je als 17-jarige op een jetski wil? Waarom moet je leren over de medewerkingsregel in het BPR als je als 16-jarige geld voor een rubberboot met buitenboordmotor hebt gespaard? Is het dan niet logischer om een basis diploma veilig varen te combineren met een deelcertificaat buitenboordmotor te combineren? En waarom zou je als 17-jarige niet op een jetski mogen varen als je de papieren hebt en opvaart samen met een ouder en ervaren iemand?
Ik ben er van overtuigd dat een nieuw systeem van opleidingen, certificaten en al dan niet soms verplichte diploma's de sector als geheel een boost kan geven. Graag hoor en lees ik uw mening. Reageren kan onder dit stukje.
